Het begon allemaal in 2006, toen Loes Luca regisseur Jos Thie in de trein ontmoette. “Ik vertelde over de productie waaraan ik werkte en hij zei: ‘Ik kom kijken.’ Nou zegt iedereen dat, dus ik rekende nergens op, maar hij kwam echt. We raakten na de voorstelling aan de praat en toen vertelde hij me dat hij bij zijn nieuwe gezelschap De Utrechtse Spelen De Ingebeelde Zieke van Molière wilde doen, met Paul R. Kooij in de titelrol en een compleet barokorkest in de bak. Of ik soms zin had om mee te doen? Nou, dat leek me wel wat. Ik was benieuwd naar werken met Jos Thie en het leek me ook leuk om zo’n klassiek stuk te spelen. Dat doe ik vrijwel nooit. Bovendien had ik al wel eens barokmuziek gepersifleerd bij het Willem Breuker Kollektief, maar nog nooit echt gezongen.”
De voorstelling, die in de zomer van 2009 alleen was te zien in de Utrechtse schouwburg, werd een enorm publiekssucces. “Dat het zo’n hit zou worden, hadden we nooit gedacht. We stonden avond aan avond voor uitverkochte zalen. Maar omdat we het uiteindelijk maar een keer of twintig hadden gespeeld, wilden wij als acteurs graag doorgaan. Al die moeite, al die decors en kostuums, en dan maar twintig voorstellingen spelen – dat is toch zonde?”
Geen rotkinderen
De Ingebeelde Zieke is een wervelende komedie, met zang, dans en een grote cast. Luca speelt in het stuk de huishoudster Toinette, die met haar slimme gemanipuleer meer doet voor de gezondheid van haar baas Argan dan al zijn artsen tezamen. Ze kon de rol helemaal naar haar hand zetten. “Bij Jos Thie mag je als acteur lekker veel materiaal aandragen, dat is heel fijn werken. Zo haal je het beste in elkaar naar boven.”
Ook fijn is de groep mensen met wie ze het stuk speelt. “Ik zeg wel eens: nog belangrijker dan wat ik speel vind ik met wie ik speel. Je vormt toch een surrogaatgezin in de maanden dat je samen speelt. Dan heb ik liever een leuke oom en tante, en geen rotkinderen.” Paul R. Kooij kende ze al van het RO Theater, Peter Blok noemt ze haar ‘toneelman’ (vorig seizoen speelden ze nog samen in Doek van Maria Goos en Augustus: Oklahoma bij De Utrechtse Spelen) en met Georgina Verbaan zit ze in de televisiereeks ‘t Schaep.
“Ik vond het ook leuk om voor het eerst op het podium te staan met Mini en Maxi (Peter de Jong en Karel de Rooij). Zij zijn echt vakmensen uit de wereld van de variété, die hun rol compleet anders opbouwen dan ik als toneelacteur dat doe. Alles is afgesproken, heel secuur op de vierkante millimeter, improviseren is er niet bij. Dat is prachtig om te zien.”
Toneel voor de mensen
Als de korte tournee van De Ingebeelde Zieke is afgelopen, start vrijwel direct daarna de tournee van het avondvullende familiedrama Augustus: Oklahoma. Een groots opgezet stuk, met dertien acteurs. Loes Luca speelt de rol van tante Mattie Fae Aiken. “Echt een klerewijf, ontzettend leuk om te doen. Heel anders dan Toinette in De Ingebeelde Zieke. Wat dat betreft leid ik als actrice echt geen saai leven. Het zijn natuurlijk twee heel andere stukken, maar ze hebben gemeen dat het ‘toneel voor de mensen’ is. Herkenbare, goed geschreven stukken voor een groot publiek. Daar houd ik van. Ik wil royaal zijn voor mijn publiek. Dat deel ik met Jos Thie, die dat als regisseur ook heeft. Wij willen allebei mooie beelden maken, die je als publiek niet meer vergeet en die je leven verrijken.”
Want daarover gaat theater voor haar. “Ik heb zo veel moois gezien dat ik niet had willen missen. Variërend van musicals tot intellectueel theater waar ik geen hol van begreep, maar dat wel prachtig was om te zien. Het heeft mij gevormd tot wie ik nu ben. Ik vraag me af hoeveel daarvan overblijft, met alle bezuinigingen die op het theater afkomen.”
Barricaden
Luca heeft grote moeite met de toon waarop de politiek nu praat over het gesubsidieerde toneel. Theatermakers zouden met hun rug naar het publiek staan en alleen maar uit zijn op subsidiegeld. “Ik dacht laatst opeens: ik vind het helemaal niet meer zo leuk om in Nederland te wonen. Maar ja, waar moet ik dan naartoe? Mijn familie woont hier, bovendien heb ik voor mijn vak de taal nodig. En denk je dat ze in Berlijn op Loes Luca zitten te wachten? Ik blijf dus maar gewoon.”
Ze is vooral bang dat jonge mensen straks nauwelijks meer met kunst in aanraking komen. Daarom stond ze ook op de barricaden tijdens de acties tegen de bezuinigingen. “Niet voor mezelf, ik kan een duurder kaartje inmiddels ook wel betalen. Maar jonge mensen moet je leren dat er meer is dan goedkoop vermaak.”
Want als ze ergens slecht tegen kan, dan is het gemakzucht. “Als ik voor het gemak had gekozen, was ik wel cabaretière geworden. Dan was ik binnengelopen. Maar daarvoor ben ik niet aan het toneel gegaan. Als mensen naar een voorstelling komen waarin ik speel, hoop ik dat ze toch iets ‘gevulder’ naar huis gaan, met een hoofd vol mooie beelden.” En dan schiet ze in die kenmerkende lach. “Ach, wie ben ik nou helemaal, wat heb ik nou voor kapsones? Als mensen naar de Toppers willen moeten ze dat lekker doen.”
De Ingebeelde Zieke
van Molière, regie Jos Thie
Stadsschouwburg Utrecht (18 aug t/m 3 sep) / De Rotterdamse Schouwburg (6 t/m 11 sep) / Stadsschouwburg Amsterdam (20 t/m zo 25 sep)
Augustus: Oklahoma
van Tracy Letts, regie Antoine Uitdehaag
tournee 6 okt t/m 18 dec
www.deutrechtsespelen.nl
© Remco van Rijn, augustus 2011
Loes Luca in De Ingebeelde Zieke
opdrachtgever
De Utrechtse Spelen
datum
augustus 2011
links
> www.deutrechtsespelen.nl
Meer lezen?
> Overzicht van artikelen
> Boeken en publicaties
> De Supersonische Boem
Op alle teksten op deze site is een
Creative Commons Licentie van toepassing.