> DE BRIGADE > Marc Meulemans over de muziek van Perfect Wedding

ALSOF DE MUZIEK ER ALTIJD AL WAS

This is kind of about you
This is kind of about me
We just kind of lost our way
But we were looking to be free
But one day we'll float...
--- PJ Harvey, We Float (in: Othello)

‘Natuurlijk!’ Marc Meulemans laat een brede grijns zien. ‘Het risico bestaat altijd dat de muziek een scène teveel aandikt en om zeep helpt. Maar zo’n nummer van PJ Harvey, aan het eind van Othello... dat is toch échte kunst? Dat die song opeens alles overstijgt? Daarmee vergeleken is wat ik doe maar een kunstje. Echt, mijn werk stelt heus niet zo veel voor!’

In elk geval niet conventioneel
In België is Marc Meulemans vooral bekend als grafisch ontwerper. Hij werkt niet voor de minsten: zo verzorgde hij artwork voor cd’s van dEUS en 2 Many DJ’s, maakte hij kunstcatalogi voor het SMAK en is hij de vaste huisontwerper van het befaamde modehuis A.F. Vandevorst. De samenwerking met Ivo van Hove begon in 1998, met Romeo & Julia bij Het Zuidelijk Toneel.Meulemans: “Ik wist niets van theater maken en kende het werk van Ivo eerlijk gezegd ook niet zo goed. Ik dacht, enigszins zelfingenomen: als ze mij vragen wordt het in ieder geval geen conventioneel theater.” De samenwerking beviel en nu, zeven jaar later, behoort Meulemans met onder andere Jan Versweyveld en An d’Huys tot de vaste groep ontwerpers waar Van Hove regelmatig mee samenwerkt.

Muziekje opzetten
Meulemans heeft geen muzikale achtergrond. Toegegeven, in zijn tijd aan de kunstacademie zat hij wel in bandjes (‘Dat hoort gewoon bij de opleiding. In Engeland is art school rock een complete muziekstroming, met bands als Roxy Music en Franz Ferdinand’) en hij heeft een verleden als deejay. Maar Meulemans’ grootste kracht schuilt in zijn encyclopedische muziekkennis. ‘Bovendien kijk ik veel films, minstens twee tot drie per week. Dan let ik altijd enorm op de soundtrack: wat voor muziek is het en hoe werkt het in de film? Ik zie een geluidsontwerp als een soundtrack bij de voorstelling. Eén van de eerste dingen die Ivo tegen me zei, was dat hij niet wilde dat er in de voorstelling een muziekje wordt opgezet. Ik begreep meteen wat hij bedoelde: het moet zijn alsof de muziek er altijd al was.’

Little sister come and sit beside me, beside me
And we'll play a tune on this old piano forte
Just for a while, just for a while, just for a while
'Til your hair becomes a powdered wig
And I become a total bastard
--- Rufus Wainwright, Little Sister (in: Het temmen van de feeks)

In de voorstelling Het temmen van de feeks gebruikt Meulemans muziek van Rufus Wainwright, P.I.L. en Barry Adamson. ‘Vaak vragen mensen mij ook naar het laatste nummer, aan het eind van De feeks. Maar dat bestaat eigenlijk niet. Het zijn stukjes van een mystery track op de laatste cd van Karen O. & the Yeah Yeah Yeahs, die ik aan elkaar geplakt heb.’
Dat procédé gebruikt hij regelmatig: ‘Sinds kort kan ik op mijn Mac zelf muziek editen, een onvergelijkbare vooruitgang sinds mijn onbehouwen gesleep met lp’s in de eerste producties met Ivo. Ik bewerk ontzettend veel, om het op de juiste manier in een productie te kunnen gebruiken. In Perfect Wedding zit veel muziek, die daardoor bijna onherkenbaar is geworden.’

Installatie
Bijzonder aan Perfect Wedding is vooral ook de manier waaróp de muziek ten gehore wordt gebracht. Omdat de voorstelling alleen maar is te zien in Stadsschouwburg Amsterdam, maakte Meulemans voor het geluid een speciale opstelling, waarin hij de lijn van de scenografie als het ware doortrok. ‘Het volle geluidsarsenaal van de schouwburg is ingezet: boven het publiek en in de gangen zijn speakers opgesteld en je zit als het ware in een klok van geluid. Hierdoor hebben we een enorme controle over de sonische kwaliteit. We kunnen het geluid als een douche over het publiek laten komen of juist vanuit één hoek, heel ver weg.’

Krakerig
Meulemans wilde dat de muziek voor Perfect Wedding niet te glad zou klinken. Om een slechtere geluidskwaliteit te krijgen werden bijvoorbeeld nummers van cd op cassetteband gezet. Eén van de songs wordt vanuit een loge gedraaid ‘over de slechtste speaker die we konden vinden’. En aan het derde balkon hangen zes oude hoorns tussen de lichtbakken, waardoor het Avé Maria krakerig en uit de verte te horen is. Toch is Meulemans nog niet tevreden: ‘Ik was er dinsdag en het was tóch te netjes geworden. Het is een geairbrushde soundtrack geworden.’

Eins zwei drei vier funf sechs sieben acht
Uno due treis quattro
One two
Ichi ni san chi
Adjin, dva, tri
Li, Tva, Tri
--- Kraftwerk, Numbers (in: Perfect Wedding)

In Perfect Wedding schrijft auteur Charles Mee veel muziek voor. Meulemans: ‘Het is clichémuziek, maar het werkt. Ik heb die lijn doorgetrokken en vergroot.’ Dus zijn onder meer het Avé Maria en The arrival of the queen of Sheba van Händel te horen – zij het in bewerkte vorm. Maar Meulemans week ook regelmatig af van Mee’s voorschriften. ‘Ik vind Bollywoodmuziek totaal oninteressant: Indiaase muzikanten die westerse muziek proberen te maken. Ik draaide het om, en vond muziek van Amerikaanse jazzmusici die in de jaren zestig probeerden Indiase muziek te maken.’

Aantrekkelijk pervers
Tijdens de huwelijksdans dansen de acteurs op ‘Numbers’ van Kraftwerk. Mee had van alles voorgeschreven – maar zéker geen Kraftwerk. Meulemans grinnikt: ‘Het leek mij een aantrekkelijk, pervers idee om tijdens een huwelijksdans waarin joden en Palestijnen samen dansen Duitse muziek te draaien.’

This is a beautiful day
It is a new day
We are together, we are unified
--- Primal Scream, Come Together (in: Perfect Wedding)

I.M. Marc Meulemans (1957-2007)